Labels

GIẢI PHẪU X QUANG NGỰC-Nguyễn Công Trình

Giải phẫu học hay Cơ thể học (anatomy) là môn học về cấu trúc cơ thể của người, vì vậy đây là môn học đầu tiên và bắt buộc đối với mọi sinh viên y khoa. Các cấu trúc được tìm hiểu trong giải phẫu học là các cấu trúc lớn hay CẤU TRÚC ĐẠI THỂ (cơ quan, hệ cơ quan) mà chúng ta có thể thấy được bằng mắt; các CẤU TRÚC VI THỂ (tế bào, mô) phải khảo sát bằng kính hiển vi thường được học ở một môn học khác.
Cơ thể người nói riêng và cơ thể sinh vật nói chung muốn SỐNG ĐƯỢC phải có khả năng thực hiện được một số CHỨC NĂNG SỐNG. Chẳng hạn,
- Lấy các chất cần thiết từ môi trường bên ngoài, biến đổi chúng thành các chất cần thiết để làm nguyên vật liệu xây dựng cơ thể hoặc làm năng lượng cho cơ thể hoạt động: CHỨC NĂNG TIÊU HÓA.
- Ghi nhận các thông tin từ môi trường bên ngoài và điều phối các hoạt động của cơ thể để có thể thích ứng được với mội trường bên ngoài: CHỨC NĂNG THẦN KINH.
Thực hiện mỗi chức năng sống này rõ ràng là không đơn giản: thường có nhiều bộ phận khác nhau tham gia vào thực hiện, mỗi bộ phận được gọi là một cơ quan, và các cơ quan cùng tham gia thực hiện một chức năng như thế được gọi là một hệ cơ quan.
Tổng quát, cơ thể người có các hệ cơ quan sau:
- Hệ Thần kinh (Nervous System)
- Hệ Hô hấp (Respiratory System)
- Hệ Tim mạch (Cardiovascular System)
- Hệ Tiêu hóa (Gastroentestinal System)
- Hệ Tiết niệu (Urinary System)
- Hệ Sinh dục (Reproductive System)
- Hệ Xương (Skeletal System)
- Hệ Cơ (Muscular System)
...
Để học giải phẫu, về cơ bản có hai cách tiếp cận: tìm hiểu theo hệ cơ quan (chức năng) hoặc tìm hiểu theo từng vùng (định khu). Thông thường, cơ thể người được phân chia thành các vùng như sau:
- Đầu và cổ (Head & Neck)
- Ngực (Thorax)
- Bụng (Abdomen)
- Chi trên (Upper Limb)
- Chi dưới (Lower Limb)
Không có mô tả ảnh.
Các cơ quan trong cơ thể người (nhìn từ phía trước)
1. Não (brain)
2. Phổi (lung)
3. Cơ hoành (diaphragm)
4. Tim (heart)
5. Gan (liver)
6. Dạ dày (stomach)
7. Đại tràng (colon)
8. Ruột non (small intestine)
9. Tinh hoàn (testis)
Với phương pháp tiếp cận định khu, người ta có thể trình bày môn học này dưới dạng thực tiễn hơn hay có tính ứng dụng hơn, gọi là giải phẫu học lâm sàng (clinical anatomy) hay giải phẫu học bề mặt (surface anatomy), trong đó các cấu trúc giải phẫu ở một vùng được liên hệ với các tình huống khám bệnh (gọi là khám thực thể), dựa vào các điểm mốc trên bề mặt (da, xương).
Ngược lại, trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh, người ta phải liên hệ các cấu trúc cơ thể với các hình ảnh ghi nhận được trên hình, và thường gọi là giải phẫu học hình ảnh (radiology anatomy). Loạt bài này chỉ trình bày một phần rất nhỏ của lĩnh vực này: Giải phẫu ngực trên hình X Quang.
Không có mô tả ảnh.
Các cơ quan trong cơ thể (nhìn từ phía sau)
3. Cơ hoành (diaphragm)
7. Ruột già (colon)
8. Ruột non (small intestine)
10. Thận (kidney)
11. Niệu quản (ureter)
12. Ống hậu môn (anal canal)
Trích dịch và tổng hợp từ một số sách, liệt kê minh họa:
- Essentials of Radiology, 3rd Edition, Fred A. Mettler, Elsevier/Saunders, 2014
- Learning Radiology-Recognizing the Basics, 3rd, William Herring, Elsevier, 2016
- Anatomy: A photographic Atlas, 8th, Rohen, Yokochi, Lutjen-Drecoll, Wolters-Kluwer, 2016
- Clinical Anatomy, 14th, Ellis, Mahadevan, John Wiley & Sons Ltd, 2019

Labels:

Comments

Post a Comment